Linux sunucu kullanıyorsanız, Bash komut satırı cambazlıklarına da aşina olmanız gerekir. Linux’te hızlı ve derin işler için Bash olmazsa olmazdır. O siyah terminal ekranı içinde çalışan sisteme Bash(kabuk) diyoruz. Bash komut satırı ile Linux’te yapamayacağınız şey yok gibidir. Bunları sağlayan adam akıllı GUI tarzı programların olduğunu zannetmiyorum. Olsa da limitlidir.

Hemen işleme başlayalım.

Bu yazımda home dizininde bulunan .bash_profile dosyasını kullanarak neler yapabileceğimizi göstereceğim. Artık bash terminal ekranını açtığınızda .bash_profile içine tanımladığınız tüm cambazlıkları kullanabileceksiniz.

Komut satırında:

cd ~

ile mevcut kullanıcının home dizinine dönecek. Mevcut kullanıcı burhanmt ise onun home dizinine otomatik konumlanacaktır. Kısaca ~ işareti home dizinini temsil ediyor.

Şimdi Linux, MacOsX tarzı Unix türevi işletim sistemlerinde bazı dosyalarda işlem yaparken super user yetkisine sahip olmamız gerekir. Bu işi de sudo ile super user yetkisinde dosyaları çalıştırarak yapıyoruz. Bizlere bir şifre soracak bu şifre işletim sisteminizde kullandığınız sizin şifrenizdir. Onunla yetkileri alacağız.

Mesela:

sudo nano ~/.bash_profile

Yukarıdaki nano bir editör programıdır. Onun yerine edit ile de aynı işlemi yapabilirsiniz ya da başka bir editör programı vim kullanarak da…

Açılan sayfa boş olabilir. Şimdi burada kısayollar, global path tanımlama gibi atraksiyonlara gireceğiz. Devam edelim…

export PATH="~/.composer/vendor/bin:$PATH"

Şimdi yukarıdaki komut satırını şerh edelim.

export ile girilen değişkenler genel işletim sisteminin environment kısmına eklenir. Böylece globalleştirilir. Tüm işletim sistemi boyunca tanımlanan dizin etc. tanınır.

:$PATH ise mevcut sistem yolu değişkenlerinin kayıtlı olduğu variable(değişken)dir.

Başında dolar $ işareti olan kelimeler, bash kabuğu tarafından değişken olarak algılanır. Sistemde tanımlamış değişkenleri göstermek için kullanılır. PHP’deki variable tanımla ile aynı işlevdedir.

export PATH=”” ile sistem değişkenleri yoluna yeni bir yol daha ekliyoruz. Böylece eklediğimiz yolda global olacak. Her yerde bu yol geçerli olacak. Kısaca eklenen yol globalleşecek. Komut satırında herhangi bir dizin içinde **/.composer/vendor/bin/… **içerisinde yazılı olan uygulamaları çalıştırabileceğiz.

$PATH içerisinde neler tanımlanmış görmek istiyorsanız şunu yazın:

echo $PATH

Neyse gelelim diğer cambazlığa;

alias htdoc="cd /Applications/MAMP/htdocs"

Alias ile kısayol oluşturabiliriz. Yukarıda htdoc takma adında bir kısayol oluşturup komut satırında onu yazdığımda ne işlem yapacağını kodladım. Bash komut satırında htdoc yazdığımda hemen /Applications/MAMP/htdocs dizinine gidilecek…

Örnek bir .bash_profile dosyasına yazdığım komutlar:

export MAMP_PHP=/Applications/MAMP/bin/php/php7.0.0/bin
export PATH="$MAMP_PHP:$PATH"
export PATH="~/.composer/vendor/bin:$PATH"

alias mywebapp="cd /Applications/MAMP/htdocs/mywebapp"
alias refbash="source ~/.bash_profile"
alias bash="sudo nano ~/.bash_profile"
alias htdoc="cd /Applications/MAMP/htdocs"

. bash_profile dosyasını hazırlamamız bittikten sonra terminali kapatıp açmak yerine o an içinde yazılan komutlarımızın uygulanabilir olması için

source ~/.bash_profile

Artık komut satırında mywebapp yazdığımızda hoop / Applications/MAMP/htdocs/mywebapp dizinine gidilecek…